Topuk (Kalkaneus) Kırığı

TOPUK (KALKANEUS) KIRIĞI

Topuk (kalkaneus) kırıkları en fazla karşılaşılan tarsal kemik kırıklarıdır ve tüm tarsal kırıklarının ortalama %60’ını oluşturur.

Topuk kırıklarının %70-75’i topuğun arka eklem yüzünü ve subtalar eklem bütünlüğünü etkileyen eklem içi kırıklardır. Subtalar eklemi etkileyen eklem içi kırıklar göz önünde bulundurulduğunda topuk kırıkları ortopedik cerrahi ve klinik sonuçları bakımından problemli bir kırık grubu olarak değerlendirilir.

Topuk (kalkaneus) bulunduğu bölgenin yük taşımada önemli bir yere sahip olmasının dışında, yüksekten düşmelerde de vücudun en ağır travmaya maruz kalan kemiğidir. Bu nedenle kalkaneus (topuk) kırıkları yüksekten düşmelerde, trafik kazalarında, spor yaralanmalarında, ateşli silah yaralanmaları gibi yüksek enerjili travmalar sonucu topuk kırıkları oluşabilir. Ayrıca uzun mesafe koşucularının da ani zorlamalar veya yüklenmeler nedeni ile topuk kırığı yaşadığı travmatik durumlar görülmektedir.

 

Topuk Kırığının Belirtileri

• Şiddetli topuk ağrısı.
• Ayakta morluk, şişme.
• Ayağın üstüne basmada güçlük, yürüyememe.
• Açık kırıklarda kanama, yara oluşması.

Uygunsuz ayakkabı kullanımı sebebi ile spor esnasında stres kırığı denilen kırılmalar da ortaya çıkabilir. Stres kırıkları olarak adlandırılan bu kırıklar sinsice ilerler ve başlangıçta o kadar belirgin bir ağrı olmayıp zaman zaman ağrı yaparlar, bir süre sonra ağrı giderek daha kalıcı hâle gelir. Bu nedenle topukta meydana gelen ağrılarda mutlaka bir ortopedi uzmanına muayene olunması gereklidir.

Stres kırığının kesin teşhisi genellikle MR görüntüleme ile konulur.

 

Topuk Kırığının Teşhisi

Topuk kırığı öncelikle ideal olarak röntgen ve bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme ile kesinlikle analiz edilmelidir ve bu analize göre tedavi planı yapılır.

Topuktaki kırık eğer çok ayrılmamış, yer değiştirmemiş bir kırıksa alçı tedavisi uygulanabilir ancak topuk kırıkları genellikle yüksekten düşme sonucu oluştukları için kırığın olduğu bölgede ciddi derecede bir ezilme oluşur ve topuk kemiği ciddi anlamda ezilir. Böyle bir durumda topuk kırığı alçıyla tedavi edilirse iyileşmesi mümkün olmaz, cerrahi müdahale şarttır.

 

Genelde tedavisi zor olan topuk kırıklarında yöntemler arasında cerrahi müdahale de söz konusudur. Çok eskiden topuk kırığı ameliyatlarından kaçınılırdı ancak günümüzde teknolojik gelişmelerinin de katkısıyla topuk kırığı ameliyatla tedavi edilmektedir.

 

Topuk Kırığının Tedavisi

Topuk kırığının tedavisi ortopedi ve travmatoloji uzmanları tarafından yapılır.

Kalkaneus kırığı ilk görüldüğünde hastanın ayağının şişliğini en aza indirmek ve bül oluşumuna engel olmak adına ayak kompresyon bandajına ya da basınçlı ayak pompasına konmalı ve bacak yükseltilmelidir. İdeal tedavi topuk yüksekliğinin sağlanmasıdır.

Açık redüksiyon ve internal fiksasyon eklemi ilgilendiren ciddi kırıklarda önerilen tedavidir. Cerrahi işlem görmesi gereken vakalar için sorunları azaltmak üzere 7-10 gün süre beklenerek şişliğin geçmesi sağlanmalıdır. Hasta bu süre zarfında ayağa basınç uygulayan (foot pump, cryo-cuff) yardımcı cihazlardan fayda görebilir.

Yara problemlerini azaltmak ve komplikasyonları önlemek için pasif sigara içiciliği dahil olmak üzere kesinlikle sigara kullanmamalıdır.

 

Topuk Kırığının İyileşme Süresi

Herhangi bir kemiğin kaynaması yaklaşık 6 hafta sürer diyebiliriz. Topuk kemiğinin kaynaması da ortalama 6 ila 12 hafta kadar sürebilir. İyileşme süreci kırığın ciddiyetine ve tedavi sürecine göre değişiklik gösterebilir fakat çok ayrışmamış, yer değiştirmemiş kırıklar 4-6 hafta gibi bir zaman sürecinde kaynayabilir. Ciddi ayrışmış kırıklarsa 3 ay kadar bir sürede kaynayacaktır.