Menisküs Yırtığı

 

Menisküs yırtığı dize gelen ani bir darbe, dizde ani burkulma, sabit ayak üzerinde ani dönme ya da düşme sonrası oluşabilir. Çoğunlukla sporcularda görülen menisküs yırtıkları toplumun her kesiminde ve her yaşta ortaya çıkabilen bir rahatsızlıktır. Özellikle ileri yaşlarda basit bir burkulma ya da sadece oturup kalkma sırasında dahi meydana gelmesi mümkündür.

 

Menisküs yırtığı kendisini ağrı, şişlik, harekette kısıtlanma gibi belirtilerle gösterir. Gençlerde yaşanan menisküs yırtıkları çoğu zaman ameliyat gerektirir. İleri yaş grubunda görülen ve daha çok kireçlenme ile birlikte ortaya çıkan meniküs yırtığında ise hastanın ağrılarını azaltmaya yönelik ilaç tedavisi, eklem içine enjeksiyonlar, artroskopik ameliyat gibi değişik seçenekler gündeme gelebilir.

 

 

Menisküs

Deklemi oluşturan kemiklerin arasındaki kıkırdak benzeri bulunan yapılar menisküs olarak adlandırılır. İçte ve dışta olmak üzere iki parça halinde bulunan menisküsler eklem kıkırdağını korurlar. Fonksiyonları ise ekleme gelen yüklerin taşınması ve aktarılması, belirli noktalara aşırı yük gelmesi/gelmemesi dengesini sağlamaktır. Menisküslerin olmadığı ya da yırtık/dejenerasyon (yıpranma) gibi nedenlere düzgün fonksiyon görmediği durumlarda kıkırdak hasarları oluşur ve diz eklemi kireçlenmesi dediğimiz durum meydana gelir.

 

 

Menisküs Yırtığı Belirtileri

İlerleyen yaşlarda travma olmaksızın yıpranma ve dejenerasyon ile yavaşça başlayan belirtiler görülmesi mümkündür. Fakat yeni meydana gelen menisküs yırtığına yol açan travma sırasında ani bir ağrı hissi olur. Yaşanan travma ve yırtık diz içerisinde kanama ve sıvı artışına neden olmakla birlikte diz ekleminde şişlik ile sonuçlanabilir. Dizde takılma hissi, atlama sesi ve yırtık menisküsün eklem içerisinde takılmasına bağlı kilitlenme olabilir.

 

Sonuç olarak diz hareketlerinde kısıtlılık meydana gelmektedir.

 

 

Menisküs Yırtığı Tanısı

Menisküs yırtığının kesin tanısı muayene sonrası röntgen ve MR görüntüleme ile kesinleştirilir

 

 

 

Menisküs Yırtığının Tedavisi

Menisküs yırtığı tedavisinde yaklaşım genç hastalar ve ileri yaş grubu hastalar arasında farklılık göstermektedir. Buna ek olarak menisküs yırtığının büyüklüğü ve bulunduğu yer de tedavi yöntemi için önemlidir bir detaydır.

 

Genç hastalarda menisküs yırtığı çoğu zaman artroskopik ameliyatla tedavi edilir ancak bu her menisküs yırtığının mutlaka ameliyat edilmesi anlamına gelmez. Ekleme açılmayan küçük yırtıklar ve menisküsün fonksiyonunu bozmayacak derecede yırtıklar için cerrahi tedavi söz konusu olmayabilir. Burada bilinmesi gereken detay ameliyat gerektiren bir menisküs yırtığının kendiliğinden iyileşmesinin mümkün olmadığıdır.

 

İleri yaş hastalarda gelişen menisküs yırtıkları genellikle menisküslerin dejenerasyonuna (yıpranmasına) bağlıdır. Bununla birlikte tüm eklemde gelişen bir yıpranma, yani kireçlenme ile birlikte görüldükleri için çoğu zaman ilk seçenek ameliyat dışı yöntemler olmaktadır. Yaygın olarak yıpranmış diz ekleminde sadece menisküslere yönelik bir girişim sorunu tam olarak çözmeyecektir. Dizde kilitlenme ve takılma olduğu zaman artroskopik cerrahi girişim bu hasta grubunda da söz konusu olabilir. Ameliyatın söz konusu olmadığı durumlarda bu yaş grubunda hastanın ağrısını gidermeye yönelik ilaç tedavileri ve eklem içi enjeksiyonlar yapılmaktadır.

 

 

Artroskopik Menisküs Ameliyatı

Menisküs yırtığının tedavisi olarak bilinen kamera yardımı ile (artroskopik) menisküs ameliyatında iki seçenek bulunmaktadır.

İlk seçenek; menisküsün dikiş teknikleri ile onarılmasıdır.

İkinci seçenek; parsiyel menisektomi denilen yırtık menisküs parçasının çıkarılmasıdır.

Menisküsün kısmi çıkarılması; dikilerek onarılması mümkün olmayan tedavisi ihmal edilmiş ve parçalı yırtıklarda söz konusudur.

 

 

Artroskopik Menisküs Onarımı

Ameliyat sonrasında dikiş atılan menisküs dokusunun kaynamasına müsaade etmek için 3-4 hafta operasyon geçirilen bacağa yük vermeden koltuk değneği kullanılması, diz üzerine yük vererek çömelme hareketinden kaçınmak gerekebilir.

Ameliyat sonrası hemen egzersizlere başlanabilir.

Sportif aktivitelere dönüş ise süresi yırtığın durumu, operasyon sonrası iyileşmenin durumu ve yapılacak olan spora bağlı olarak değişiklik göstermektedir.

 

Artroskopik Menisektomi

Onarıma uygun olmayan menisküs parçası artroskopik olarak çıkarılır.

Bu işlem sonrasında hemen yük vererek yürümeye başlanır ve daha kısa süreli egzersiz programı ile günlük hayata ve spora dönülmesi mümkündür.

 

 

 

Menisküs Yırtığından Korunmak İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler

Travma sonucu ya da eklemlerin dejenere olmasıyla oluşan menisküs yırtıklarını önlemek zor olsa da alınacak bazı önlemler ile dizler korunabilir.

 

Bu önlemleri şöyle sıralayabiliriz:

 

• Uyluk kaslarınızı güçlendirip, esnek hâle getirmek.
• Düzenli olarak egzersiz yapmak.
• Spora başlamadan mutlaka ısınma egzersizleri yapılması.
• Ağır sporlar yapılıyorsa mola vermeyi ihmal etmemek ve kasları fazla yormamak üzere hareket etmek.
• Doğru ayakkabı ile spor yapmak
• Dizi zorlayıcı, üzerine yük bindiren hareket ve aktivitelerden uzak durmaya çalışmak.
• Kilo kontrolü sağlamak.