Femur Kırığı

FEMUR KIRIĞI

 

Femur, uyluk kemiği olarak vücudun en sağlam ve büyük kemiklerinden biridir ve onu çevreleyen oldukça geniş bir kas dokusu vardır. Femur kemiği kalça ekleminden başlayıp diz eklemine kadar uzanır.

Uyluk kemiğinin kırılması, çatlaması veya ezilerek zarar görmesi durumuna femur kırığı denir. Kemikte meydana gelen basit, kısa çatlaklar olarak bilinen femur kırıkları genellikle cerrahi müdahale gerektirmez ancak kemiğin baştan uca tamamen koptuğu durumlarda, kemiğin yerinden oynamasına ya da ezilmeye neden olan kırıklar derhal ameliyat gerektiren travmatik durumlardır.

 

Femur Kırığının Nedenleri

 

Vücudun en sağlam kemiklerinden biri olan femur kırığı yüksek enerjili travmalar dediğimiz; trafik kazaları, yüksekten düşme, ateşli silah yaralanmaları gibi sonucu görülür. Bunun dışında; kemik tümörleri, enfeksiyonları ve femur kemiğine olan metastazlarla da femur kemiği zayıflar ve daha kolay kırılır.

 

Femur Kırığının Belirtileri

 

Femur kırığı durumunda uylukta belirgin şekil bozukluğu, çok şiddetli ağrı, uyluğu oynatamama, bacağı üstüne basamama, kırık bölgesinde şişlik, açık kırık ise açık yara, ayrıca kanamaya bağlı kan kaybı gibi bulgular görülür.

 

Femur Kırığının Tanısı

 

Tanısı sıklıkla ilk fizik muayenede koyulur. Ortopedi uzmanı, femur kırığı olan ekstremitede nörolojik ve dolaşım muayenesi yaparak damar ve sinir hasarını araştırır. Bundan sonra femur kırığı sıklıkla atel ya da splint ile tespitlenir ve radyolojik inceleme yapılır. Kırığın tipini belirleyip uygun tedaviyi seçmek için radyolojik inceleme çok önemlidir.

 

Femur Kırığının Tedavisi

 

Erişkin femur kırığının tedavisi daima cerrahidir.

Erişkin femur cisim kırıkları her zaman intramedüller çivileme ile tedavi edilmelidir. İntramedüller çivileme; kırık yerini açarak (açık) ya da hiç açmadan (kapalı) femur kemiğinin içine tüp gibi bir çivi yerleştirilmesi ile yapılır. Bunun dışında femur kırığı, nadiren kilitli ya da kilitsiz plaklar veya eksternal fiksatörler ile de tedavi edilebilir.

Femur kırıklarının ameliyat sonrası 3-6 ay arasında tamamen iyileşmesi beklenir.

Kırıklarda iyileşme sürecinde kaynama gecikmesi, kısalık, açılı kaynama, rotasyon kusurları gibi durumlar görülebilir. Bunun dışında enfeksiyon, derin ven trombozu ile akciğer embolisi diğer görülen komplikasyonlardır. Femur kırıklı hastalara engel bir durum yoksa şayet 4 hafta süre ile derin ven trombozu ve akciğer embolisini önlemek için düşük doz heparin ile proflaksi uygulanır.

 

Vücuttaki en sağlam kemiklerden olan femur kemiği kırığı 3 bölgede gerçekleşebilir:

 

1. Uyluk kemiğinin baş/boyun kısmı-femur boyun kırığı (üst uç pelvis yakınında)
2. Diz yakınındaki alt uç
3. Kemiğin ana şaftı

 

Tedavinin Beklenen Yararları

• Kırık parçalarını normal anatomisine en uygun şekilde tespit ederek hem kırığın kısa sürede ve doğru olarak kaynamasına katkı sağlanır hem hastaya erken dönemde hareket imkânı vermek amaçlanır.
• Kırık sahasında olacak ağrıyı gidermek, diğer dokularda hareket ile olabilecek ilave komplikasyonları ve kaynamama riskini azaltmak.

Tedavinin Riskleri

• Kırığın kaynamaması ya da beklenenden daha uzun sürede kaynaması, kısalık oluşması söz konusu olabilir.
• Trombo emboli; yapılan işlem esnasında bacak toplar damarlarındaki pıhtıların diğer organlara ilerlemesi ya da direkt yapılan ameliyata bağlı oluşan emboli görülebilir. Ya da ameliyat esnasında kırık hattının damar yapılara yakınlığı nedeni ile damar hasarı olabilir.
• Ameliyat yarasında yüzeysel ya da derin enfeksiyon görülmesi mümkündür, bu iki durum için de ilave ameliyatlar ile yaranın temizlenmesi gerekebilir. Derin enfeksiyon durumunda da yerleştirilmiş olan malzemenin çıkarılması söz konusu olabilir.
• Ameliyat sonrasında eklemlerde hareket kısıtlanması görülebilir.

Tedaviyi Ertelemenin Sonuçları

• Kırığın yetersiz stabilizasyonu sebepli damar ve sinirleri bası yapması sonucu doğacak sorunlar.
• Uzun süre yatmaya bağlı yaralar, damar, kalp ve akciğer problemleri.
• Kırığın yanlış̧ kaynaması ya da kaynamama durumu.

 

Femur boyun kırığı tüm kırıkların yaklaşık %1’ini oluşturur ve zor iyileşen kırıklar içerisindedir; bu sebeple tedavisi daima cerrahidir.

Genelde 60 yaş üzeri kişilerde karşılaşılan bir durumdur ve kadınlarda erkeklere göre 4-5 kat daha sık görülürler. 65 yaş üzeri kemik kalitesi kötü olan, çok parçalı kırıklarda tedavi seçeneği olarak protez uygulamaları ön plana çıkmaktadır.

 

Ek olarak genel sağlık durumu iyi olmayan, ciddi kardiyak ve göğüs problemi olan, bakım hastalarındaysa eksternal fiksasyon uygulamaları da söz konusu olabilir.

Genç erişkinlerde yüksek enerjili travmalar ile veya altta yatan patolojik bir neden sonucunda oluşması mümkündür. 65 yaşından küçük hastalarda femur boyun kırıklarına acil cerrahi tedavi uygulanmalı ve kırık acil plak veya vida sistemleri ile tespit edilmelidir.