Aşil Tendon Yırtılması/Kopması

AŞİL TENDONU YIRTILMASI/KOPMASI

 

İnsan vücudunun en büyük ve kuvvetli tendonu olan aşil tendonu, baldır kaslarını topuğa bağlar. Ayak hareketlerini yapabilmemize, ayak parmak hareketlerinin koordinasyonuna yardımcı olur. Aşil tendonu bazı travmalara bağlı olarak yırtılabilir, iltihaplanabilir ya da bazı durumlarda tamamen kopabilir. Yırtıldığı yer genellikle topuk kemiğine yapıştığı yerin 2-6 cm yukarısındaki bölgedir. Erkeklerde daha fazla görülür. Aşil tendonu yırtığı çoğunlukla spor aktivitesi esnasında tendon bölgesinin gerilmesi ve zorlanması sonucunda gelişir. Kortizonlu ilaç kullanımı ve ayak burkulmalarına bağlı da ortaya çıkabilir. Aşil tendonunun kopması özellikle sporcular için ciddi problem yaratmaktadır.

 

Aşil tendonunun birden fazla yaralanma ve yırtılma nedeni bulunmaktadır. Bu nedenler:

• Düşmek
• Ağır sporlar (özellikle tendon üzerine çok baskı uygulanan basketbol gibi sporlar)
• Bir çukura adım atmak
• Koşu sırasında aniden hızlanmak
• Çok yüksek topuklu ayakkabılar giymek
• Isınmadan spora ve egzersize başlamak
• Diyabet
• İleri yaş
• Metabolik hastalıklar

Aşil tendonu hasarında ilk olarak ayağın arkasında topuğun üstünde şiddetli ağrı hissedilir. Tendon bölgesinde şişlik, özellikle sabahları olan hassasiyet ve bacakta his kaybı meydana gelir. Ayak hareketleri ciddi şekilde kısıtlanır. Kopma gibi ileri seviye hasarlarda hasta, topuğunu kaldıramaz, parmak ucuna yükselemez. Aşil tendonu yaralanması olan kişiler, kopmanın olduğu esnada birisinin ayağının arkasına vurduğunu zannettiğini belirtmektedirler. Çoğunlukla tam kopma olmaz ve tendon yırtılır. Tam kopmalarda hasarın olduğu bölgeden bir kopma sesi duyulabilir.

Aşil tendonunun yırtılması ani bir şekilde gelişmektedir. Acilen tedavi edilmesi gereken bu ortopedik problemin tanısı ayrıntılı öykü ve muayene sonrası röntgen, ultrason ve MR gibi yüksek teknolojili görüntüleme cihazları ile gerçekleştirilmektedir. Aynı zamanda Thomas Testi adı verilen bir test ve fizik muayene ile de yırtık olup olmadığı tespit edilebilmektedir. Aşil tendonu yırtığının teşhisi için bacak sıkıldığında ayağın hareket etmemesi durumu (Thomas Testi) ipucu verebilmektedir.

Aşil tendonu yırtığının tedavisi hastanın fiziksel durumuna, yırtığın konumu ve derecesine bağlı olarak planlanmaktadır. Aşil yırtığı tedavisinde cerrahi ve cerrahi dışı yöntemler uygulanabilmektedir. Konservatif tedavi genellikle çok fazla yürüyemeyen yaşlılar, kontrolsüz şeker hastalığı olan ve kortizon kullanan bazı hastalar için sınırlı sayıda tercih edilebilir.

 

 

 

Cerrahi Dışı Tedavi Yöntemleri

• İstirahat:Düşük dereceli aşil tendonu yırtığı istirahat sürecinde kapanabilmektedir. Bu süreçte hastanın ağrı hissi duyduğu zaman herhangi bir fiziksel aktivitede bulunmaması gerekmektedir.
• Ağrı Kesici İlaçlar:Ağrının ve ödemin giderilmesinde fayda sağlamaktadır.
• Hareketlerin Kontrol Edilmesi: Tendonu ve tendondaki yırtık bölgesini zorlamayacak şekilde hareket etmek de yaranın kapanmasına yardımcı olmaktadır.
• PRP Enjeksiyonu: Tendonun hızlı bir şekilde iyileşme sürecine girmesini desteklemekte ve tendonda bir onarım başlatmaktadır.
• Diğer Yöntemler: Buz kompresi, rahat ayakkabı seçimi gibi yöntemler de ayak bileğinde ödem oluşmasını ve hastanın ağrı kontrolünü sağlamaktadır.

Özellikle sporcularda olmak üzere aşil tendonu yırtıklarında önerilen öncelikli tedavi yöntemi cerrahi tedavi yöntemidir. Ortalama 1 ay uzun bacak alçıda ve ardından 1-2 ay arasında da kısa bacak alçıda iyileşme başlar. Bunu takiben aşil tendonu yırtığı ameliyatı sonrasında yoğun rehabilitasyon dönemine ihtiyaç duyulur. Hastanın aktif spora geçmesiyse 6 ayı bulur.

 

• Hareketlerin Kontrol Edilmesi; tendon ve tendondaki yırtık bölgesini zorlamayacak şekilde hareket etmek de yaranın kapanmasına yardımcı olmaktadır.
• PRP enjeksiyonu; tendonun hızlı bir şekilde iyileşme sürecine girmesini desteklemekte ve tendonda bir onarım başlatmaktadır.
• Diğer Yöntemler; buz kompresi, rahat ayakkabı seçimi gibi yöntemler de ayak bileğinde ödem oluşmasını ve hastanın ağrı kontrolünü sağlamaktadır.

Özellikle sporcularda olmak üzere aşil tendon yırtıklarında önerilen öncelikli tedavi yöntemi cerrahi tedavi yöntemidir. Ortalama 1 ay uzun bacak alçıda ve ardından 1-2 ay arasında kısa bacak alçıda iyileşme başlar. Bunu takiben aşil yırtığı ameliyatı sonrasında yoğun rehabilitasyon dönemine ihtiyaç duyulur. Hastanın aktif spora geçmesi için 6 ay geçmesi gerekmektedir.